U prošlom blogu sam rastavio skejt na dijelove, a danas ide kratka historija.
Primitivni skejtovi sastojali su se od kakvih bilo dasaka, na koje su se odozdo zašarafljivale rolšule, a prema priči surferi su bili prvi koji su s tim počeli, kako bi u nedostatku vjetra mogli vježbati na asfaltu.
Prvi komercijalni skejt pojavio se u Americi 1959, ali je tek 1965. dobio svinuti rep, tzv. kicktail, nešto što je bilo potrebno da skejteri krenu dalje u razvoju trikova.
Iduća evolucija skejta jesu točkovi od uretana, koji stižu 1972. i donose u skejt toliko brzine i kontrole da mu popularnost značajno raste, tako da se 1976. pojavio i prvi skejt celebrity, Tony Alva.
U to doba, sedamdesetih, vert i freestyle su bili dominantne skejt discipline, za razliku od prijašnjih slaloma i spusta, fokus se sve više prebacuje na zrak i trikove.
U tom smislu revolucionaran događaj bio je otkriće trika po imenu ollie, a to je skok sa skejtom bez pomoći rampe ili ruku.
To je svim skejterima dao čovjek po imenu Alan Gelfand, koji ga je otkrio slučajno 1976, a tri godine poslije usavršio tako da je to postao pouzdan potez, kao stvoren za vožnju ulicama.
Osamdesetih godina skejt polako kreće da se izljeva iz skejt parkova na street, gdje se iz fundamentalnog olija rađaju sasvim novi trikovi, prije svega flipovi.
Potreba za flipovima je najodgovornija za promjenu oblika daske tokom osamdesetih - 1989. izlazi prva daska kojoj su nos i rep jednaki i jednako svinuti, a to je bio pro model poznatog skejtera Mike Vallely-a, ostala upamćena pod imenom “Valelijeva farma”.
Već na samom početku devedesetih rađa se popsicle oblik daske, koji će ostati aktuelan evo već 35 godina, a takav će vjerovatno ostati do kraja svijeta jer s tim je skejt dosegao vlastito savršenstvo, svoju genijalnu jednostavnost.
Devedesete su značajne i za razvoj street skejtanja, koje iz godine u godinu postaje sve ekstremnije i kreativnije, tako da skejt filmovi već sa početka 21. vijeka djeluju skoro pa nerealno u odnosu na one iz prethodne dekade.
Osim kao ulični, skejt se uporedo razvijao i kao formalni takmičarski sport. U tom kontekstu bitno je napomenuti X-games, alternativnu Olimpijadu ekstremnih sportova, čije su pojedine discipline, park i street, kroz trideset godina postale prave olimpijske, od pretprošle Olimpijade.
Takmiče se i žene i muškarci, a najlošiji koji su tamo nastupili, bez obzira na spol, isprašili bi nas bh. skejtere tako da bi nam od dupeta nastala sita i rešeta.
Pored ta dva, veliko i poznato skejt takmičenje je i SLS street league, serijal u kom najbolji zarađuju milione.
Lično mi je istovremeno drago i krivi što je skejt doživio takva priznanja, drago jer to jeste pobjeda svoje vrste nas skejtera, ali bojim se da nas je ta pobjeda istovremeno i ukrotila na način koji će omogućiti da se skejtom bave oni koje Bog nikako nije za to dao, a to su oni koji se time bave isključivo zbog para.
Para u skejt kulturi ne nedostaje ponajviše zahvaljujući pozerima, koje brižno dotjerani skejterski look odvajkada košta kao Svetog Petra kajgana, čemu je najbolji primjer stari skejterski brend Supreme: taj nije ojadio bjelosvjetsku sirotinju manje od Balenciage, Guccia i ostalih koji se bave prodajom odjeće za bogate.
Sami skejteri hvataju te stvari po second hand radnjama i outletima, a glavninu love čuvaju za daske, koje pucaju kod trudoljubivih skejtera, koji je ima mjesec to je već da se čestita, posebno ako je ostala čitava, u prvobitnom obliku.
Jednom kad nauči grajndati, pravi skejter to ne prestaje raditi nikad, pa to znači da u godini valja kupiti i dva para osovina - može i sa jednim, ali drugo pola godine vožnja neće biti tako glatka.
Neće ona, istinu cijelu da kažem, biti glatka ni bez novih točkova, kojih nekad treba i više od dva seta na godinu, bar za one koji ne vole gubiti na brzini, a ne voli to nijedan skejter, fazon je u tome da je u brzini što većoj, jer to omogućava da se i u zraku ostane najduže.
Jedino se ležajevi drže nekad po dvije i više godina, ali teško kod street vozača, a u Bosni samo to i možeš biti, jedino je Maglaj izuzetak, što ima pravi, namjenski sagrađeni skejt park, koji pri tome nije loš, ekstra je; nisam još čuo da se u Maglaju pojavio neki skejter i to je ono što je pri tome tužno, da se to napravilo u Sarajevu mene bi se tu često moglo naći, ne bih se smirio dok na china bank-u, jedinstvenom u BiH, ne bih sredio ne samo flip bs 50-50, nego i flip fs 50-50.
Što se tiče takmičarskog skejta, njega možete guglati i sami, a ja vam želim skrenuti pozornost za još nešto skejtersko za šta ste možda čuli, a to je Thrasher magazin, najmasovniji medij posvećen uličnom skejtanju, čiji su Instagram i Youtube profili sasvim dovoljni da se ostane u svakodnevnom kontaktu sa najboljim od toga.
Za one koji ne vole najveće samo što su najveći, dobra alternativa Thrasheru je Free skate mag, a odličan je i Ig profil No comply network.
Sa Balkana ističem hrvatsko-slovenačku spregu, Sunshine crew, čiji je dio i za mene jedan od najboljih skejtera Balkana ikad, Bruno Vranić iz Slavonskog Broda, u raji poznatiji kao Tica.
Sunshine crew je najozbiljnija skejt ekipa koja je u Sarajevo došla dvije godine zaredom. Prošlo ljeto su snimili i video čije je ime izvedeno iz riječi Baščaršija tako da ne možeš to šale upamtiti.
U tom videu, u zelenim pantalonama, u skoku sa six staira, u pedeset stotinki, proleti i malenkost moja.
Svi drugi koji su u videu skejtaju bolje od mene, ima i gelendera:
BAŠČARŠČŠČIJA
Nema komentara:
Objavi komentar